🔻 اعلامیههای ترحیم را با «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُون» آغاز میکنیم.
وقتی میپرسی معنایش چیست؟ میگویند: «ما از خداییم و بهسوی خدا باز میگردیم»، اما این معنا را خوب نفهمیدهایم، شاهدش هم اینکه آن را فقط وقتی کسی از دنیا میرود بکار میبریم. تصورمان این است که چطور میگوییم فلانی اهل فلان شهر است و حالا آمده است مسافرت و مسافرتش تمام شده میخواهد به همان شهر برگردد؛ تعلق به خدا را اینطور میفهمیم، یک نوع ارتباط باخدا داریم حالا میرویم پیش همانی که ارتباط با او داریم.
اما آیه میگوید: «إِنَّا لِلَّهِ» ما متعلق به خدا هستیم یعنی ما ملک خدا هستیم، چطور میگوییم: این زمین یا این ماشین به من تعلق دارد، در آیه هم همین را میگوییم، «إِنَّا لِلَّهِ» یعنی همه ما ملک خداوند هستیم و بهتبع خودمان، همه سرمایهها و همه قوتها و کمالاتی که داریم هم به خدا تعلق دارد، هم خودم ملک خدا هستم، هم فرزندم، هم هوش و حافظه و دستوپا و ماشین و خانهام و... همه و همه ملک خداوند است،
به همین جهت هم است که میگوید: وقتی به آنها مصیبتی میرسد، این جمله را میگویند، به همین جهت هم است که میگوید: این کلام مایه صبر است.
نمیگوید فقط وقتی کسی میمیرد آن جمله را میگویند، بلکه میگوید هر مصیبت و نقصانی که در زندگی برایشان پیش میآید این جمله را میگویند. یعنی حکایت ما و هرچه که داریم حکایت امانتدار است که سرمایه دیگری نزد او به امانت گذاشته شده است، خودمان هم مال خودمان نیستیم، متعلق به خداوند هستیم.
اگر بگوییم همه ما به جایی که ارتباط داریم، برمیگردیم که مایه صبر نیست، میشود تذکر اینکه این مصیبت برای همه هست! بلکه با تذکر «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُون» میگوییم: اینکه رفت مال من نبود، مال خود خداوند بود و پس گرفت، این قوت و نیرو و دارایی مال من نبود، صاحب اصلیاش خواست آن را پس بگیرد. «إِنَّا لِلَّهِ» یعنی به هیچچیز دل نبند، چرا که همه چیز ملک خداست، همه چیز دست تو امانت است، همه چیز حتی خودت ملک خداوند هستی. چیزی مال تو نیست که به آن دلبسته باشی.
در آیه قبلش میگوید: «وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرینَ» ما قطعاً شما را با چیزهایی از ترس و گرسنگی و نقص در اموال و جانها و نتایج زندگی شما امتحان میکنیم و بشارت بده به صابران. صابران چه کسانی هستند؟ کسانی که وقتی مصیبتی به آنها میرسد متذکر به این نکته میشوند: «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُون». این گفتن فقط به زبان نیست، یک یادآوری یک باور است، باوری که آن را تذکر میدهی تا با نقصهای پیشآمده، فراموش نکنی این چیزی که جای خالیاش را احساس میکنی، از اول هم مال تو نبود و بقیه چیزها هم مال تو نیست؛ پس آرام و صبور باش.
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ الْعَفْوَ وَ الْعَافِیَةَ وَ الْمُعَافَاةَ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ